آیا می دانستید نمایش تعزیه به نام ایران در یونسکو به ثبت جهانی رسید؟ تعزیه به عنوان یک آیین مذهبی ملی و به عنوان نمادی از فرهنگ ایرانی اسلامی بر محور مکتب اهل بیت (ع) به ثبت جهانی رسید.نمایش تعزیه از گذشته دور برای جهانگردان و ایران شناسان اروپایی حائز اهمیت بوده و در سفر نامه های خود به آن پرداخته اند.
تعزیه چیست؟تاریخچه تعزیه چیست؟
تعزیه، نمایشی است که در آن واقعه کربلا توسط افرادی به صورت نمایش گونه نشان داده میشود.این نمایش نوعی نمایش مذهبی و سنتی ایرانی-شیعی و بیشتر دربارهٔ کشتهشدن امام حسین (ع) و مصائب اهل بیت است.تعزیه (یا تعزیت) به معنی سوگواری، برپایی یادبود عزیزان از دست رفته، تسلیت است، اما آنچه به عنوان تعزیه مشهور است گونهای از نمایش مذهبی منظوم است که در آن عدهای اهل ذوق و کارآشنا در جریان سوگواریهای ماه محرم و برای نشان دادن ارادت و اخلاص به اهل بیت، طی مراسم خاصی بعضی از داستانهای مربوط بهواقعه کربلا را پیش چشم تماشاچیها بازآفرینی میکنند.در تعزیه چون اهمیت خواندن هنرمندانهٔ اشعار بیش از روش اجرا و نمایش واقعههاست، آن را — در قیاس با روضهخوانی — تعزیهخوانی نیز گفتهاند.
تاریخچه تعزیه
تاریخ پیدایش تعزیه به صورت دقیق معلوم نیست. برخی با باور به ایرانیبودن این نمایش آئینی، پیدایش آن را به ایران پیش از اسلام به پیشینهٔ سههزارسالهٔ سوگ سیاوش پهلوان داستانهای ملی ایران نسبت داده و این آیین را مایه و زمینهساز شکلگیری آن دانستهاند. ولی به گمان بسیاری، تعزیه — جدا از شباهتهایش با عزاداریهای آئینی گذشته — شکل تکاملیافتهتر و پیچیدهتر سوگواریهای سادهٔ شیعیان سدههای نخستین برای کشتهشدگان کربلا است.
اندیشه نوشت:حال که هنر نمایش تعزیه به نام ایران به شکوفایی رسیده و در یونسکو هم به ثبت جهانی رسیده است. قمه زنی برفرق سر خود و کودکان معصوم و بی گناه چرا؟هر چیزی اصولی دارد لطفا کشور عزیزمان را در معرض بوق و کرنا و تمسخر رسانه های بیگانه قرار ندهید اصولی عزاداری کنید جاهلیت چرا؟؟؟؟!!!!
ادامه تاریخچه تعزیه در ادامه مطلب...
برخی دیگر با استناد به گزارشهایی، پیدایش تعزیه را مشخصاً از ایران پس از اسلام و مستقیماً از ماجرای کربلا و شهادت حسین(ع) و یارانش میدانند. در دورهٔ اخیر سوگواری برای شهیدان کربلا از سوی دوستداران اهل بیت در آشکار و نهان در عراق، ایران و برخی از مناطق شیعهنشین دیگر انجام میگرفت؛ چنانکه ابوحنیفه دینوری، ادیب، دانشمند و تاریخنگار عرب، در کتاب خود از سوگواری برای خاندان علی در روزگار امویان نوشته است.
بیشترین رواج تعزیه با حمایت دولت و حکومت صفویان بود.اما در دورهٔ ناصرالدین شاه به اوج خود رسید و بسیاری این دوره را عصر طلائی تعزیه نامیدهاند. تعزیه که اوایل در حیاط کاروانسراها، بازارها و گاهی منازل شخصی اجرا میشد، پس از مدتی در اماکن باز یا سربستهٔ تکایا و حسینیهها به اجرا درمیآمد. معروفترین و مجللترین این تکایا، تکیهٔ دولت بود که در همین دوره به دستور ناصرالدین شاه و در سال 1304 هجری قمری ساخته شد.تکیهٔ دولت در زمان ناصرالدین شاه به تقلید از تماشاخانه اپراهال انگلستان ساخته شد که ابتدا به منظور یک سالن تئاتر ساخته شد اما با مخالفتهایی که بود به تکیه تبدیل شد. از دیگر تکیههای معروف آن زمان تکیهٔ معاونالملک در کرمانشاه بود. در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه، تعزیه در 300 مکان مشخص برپا میشد. تعزیه تا زمان مشروطیت در اوج ماند.
در سالهای آغاز حکومت رضا شاه، اجرای تعزیه و روضهخوانی رفتهرفته ممنوع اعلام شد و با تخریب تکیهٔ دولت به دستور رضاخان، تعزیه پا به دوران افول خود گذاشت. هرچند پس از شهریور 1320 دیگر بار سر برآورد، اما در برابر سرگرمیهایی همچون سینما و تئاتر، نتوانست موقعیت و عظمت پیشین خود را بازیابد.
انواع تعزیه
تعزیه را میتوان به تعزیهٔ دوره، تعزیهٔ زنانه و تعزیهٔ مضحک تقسیم کرد.
تعزیه دوره چیست؟
تعزیهٔ دوره را در میدانی گرد و پر از تماشاگر اجرا می کنند.
تعزیه زنانه چیست؟
نمایش تعزیهای است که روزگاری به وسیلهٔ زنان و برای تماشاگران زن، معمولاً در دنبالهٔ مجالس روضهخوانی اجرا میشد و تنها به صورت کاری تفننی بر جا ماند و عمومیت و توسعه نیافت. این تعزیهها را در فضای باز حیاطها یا تالارهای بزرگ خانهها اجرا میکردند. بازیگران شبیهخوانها زنانی بودند که پیش از آن در مجلسهای زنانه روضه میخواندند یا پای چنین مجالسی راه و رسم بازیگری را آموخته بودند. آنها نقش مردان مجالس مختلف را نیز خود بازی میکردند. داستان این تعزیهها مثل مضامین تعزیهٔ معمولی بود، با این تفاوت که قهرمانهای اصلیش را بیشتر زنان تشکیل میدادند. تعزیهٔ زنانه تا میان عهد قاجار گاهگاه در خانههای اشرافیان برگزار میشد و رفتهرفته تا اواخر این دوره از میان رفت.
تعزیه مضحک چگونه تعزیه ای بود؟
تعزیهای است شاد با مایههایی سرشار از طنز، کنایه، لعن و نفرین. افراد در این تعزیه به تمسخر دینستیزان و کسانی میپردازند که به محمد(ص) و امامان شیعه و خاندان آنها ستم یا بیادبی کردهاند. گاهی هم برای نشان دادن مجلس کفار از مطربان و تقلیدگران و مسخرگان استفاده میکردند که چون مراد از این استفاده تمسخر و توهین به آنها بود، طبعاً منعی نیز نمیتوانست داشت. این نوع تعزیهها معمولاً روزهای جمعه و عیدهای مذهبی و برای شاد کردن مردم اجرا میشد.
تعزیه در حال حاضرچگونه است؟
هنر تعزیه در طول تاریخ، تغییراتی رخ داده است. اما هنوز هم جزو اصیلترین و پرسابقهترین هنرهای ایرانی و اسلامی مردمان ایران است. در استانهای مختلف ایران در ایام ماه محرم، تعزیه برگزار میشود. نسخههای اشعار این نمایش مذهبی در سراسر ایران تفاوت کمی با هم دارند. مردم از اول ماه محرم همهساله به مناسبت سالروز این واقعه، در شهرها و روستاهای ایران، مساجد و تکایا را با قالی و قالیچه آذین میبندند و دیوارها و منبر را سیاهپوش میکنند. در میادین و صحن حیاط حسینیهها و تکایا شبیهخوانها کار خود را با طبل، شیپور و کرنا در محل تعیینشده آغاز میکنند. مردان از یک سو و زنان از سوی دیگر، کمکم جمع میشوند و به تماشای مراسم شبیهخوانی و تعزیهخوانی . شبیهخوانها هر روز یکی از وقایع کربلا را نشان داده و شبیهخوانی مربوط به آن را نمایش میدهند. بازیگران نیز معمولاً نقش خود را از روی نوشتههایی که دارند میخوانند و نقشها را بهترتیب اجرا میکنند، شعرها را با صدای بلند میخوانند و حالتی پرخاشگرانه دارند. تعزیهنامه نیز به عنوان یکی از اصلیترین متنهای شبیهخوانی در اختیار تعزیهخوانان قرار دارد. تعزیهنامه، متنی است که تعزیهگردان برای اجرای تعزیهای گرد آورده یا مینگارد و پیش از آغاز تعزیه میان شبیهخوانها پخش میکند.
اندیشه نوشت:تعزیه انواعی دارد و هنری از هنرهای نمایشی می باشد حال که مسلمانان چنین هنری دارند چرا توسط هنر تعزیه بر کسانی که به پیامبر اهانت کردند نمی تازند؟ چرا باید قتل و آتش سوزی و کشتار شود؟من از قمه زنی در روز عاشورا وحشت دارممعمولا از روی خشم و نفرت بر سر دشمن می زنند نه بر سر خود قمه زنی کار درستی نیست با اینکار مسلمانان مورد تمسخر غربیها قرار می گیرند خونهای ریخته شده از فرق سر قمه زنندگان موجب هراس و وحشت کودکان-سالمندان و بانوان می شود ولی هنر تعزیه برای ابراز احساسات به اهل بیت پیامبر پسندیده است.هنری که همواره مورد توجه جهانگردان غربی هم قرار گرفته است.